Μια απάντηση στην ομιλία της Αλέκας Παπαρήγα σχετικά με την ταυτότητα φύλου

άρθρο άποψης του Λ.

 Σύμφωνα με τη δαρβινική θεωρία, ότι δεν προσαρμόζεται αφανίζεται και το ΚΚΕ κινδυνεύει να υπαχθεί σε αυτήν την περίπτωση. Δεν το λέω με την έννοια πως το κόμμα αυτό πρέπει να κάνει ηθικούς συμβιβασμούς με την καβαφική μέθοδο της «ποικίλης δράσης των στοχαστικών προσαρμογών», χάριν δηλαδή της ανάγκης της επιβίωσης, εννοώ πως πρέπει να προσαρμοστεί συνειδητά στην ανάγκη διόρθωσης πτυχών της πολιτικής του, που επιβάλλεται όχι από πολιτικαντισμό, αλλά από τον ίδιο τον πυρήνα της ιδεολογίας του. Δεν μιλάω σαν οπαδός ή φίλος του κόμματος, δεν είμαι, μιλάω σαν ένας πολίτης που βλέπει την επιτακτική ανάγκη να επικρατήσει στη δημόσια ζωή η ειλικρίνεια και το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον προς ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ή μεμονωμένους ανθρώπους που αδικούνται κατάφωρα. Το ΚΚΕ στιγματίζει σύνολα με αιρετικά χαρακτηριστικά, που δεν τα ελέγχει και ιδεολογικοποιεί επικίνδυνα τον θεσμό της οικογένειας (η «λαϊκή οικογένεια» δίνει και παίρνει στα κείμενά του), αν και ξέρει πως ο θεσμός ως θεμελιώδες και μοναδικό κύτταρο συλλογικότητας, έρχεται σε αντίθεση με τα γραπτά των Μαρξ και Ένγκελς και αγνοεί τις απόψεις αριστερών στοχαστών της επαναστατικής εποχής.

Στην επίδικη ομιλία της κας Παπαρήγα στη Βουλή («Το νομοσχέδιο καλλιεργεί την ατομική πλάνη και την αυταπάτη», Ριζοσπάστης, 10.10), μπορώ να διακρίνω θετικές τοποθετήσεις και αφετηρίες προβληματισμού, αλλά και υπεκφυγές, αποσιωπήσεις, υποκριτική άγνοια, ψέματα και προσχήματα. Ξεκινώ από τις πρώτες: «Οπωσδήποτε, το νομοσχέδιο που φέρνει η κυβέρνηση δημιουργεί ένα αίσθημα ανακούφισης και ευφορίας σε αυτούς που έχουν ανάγκη αλλαγής, διόρθωσης της ταυτότητας φύλου λόγω δυσφορίας φύλου ή αφορά τα μεσοφυλικά άτομα, τα οποία κυριολεκτικά έχουν χαθεί στο νομοσχέδιο. Ολη η συζήτηση είναι για τα διεμφυλικά και όχι τυχαία. Επίσης, είναι θετικό ότι έχει καταργηθεί ως προϋπόθεση αυτή η απαίσια υποχρέωση της χειρουργικής επέμβασης, με όλες τις σύνοδες συνέπειές της. Ως εκεί φτάνει».

Ασφαλώς δεν φτάνει, εδώ και κάτω αρχίζουν σιγά-σιγά οι αρνητικές τοποθετήσεις, ανάμικτες και με θετικές, όμως οφείλω να υπογραμμίσω την επισήμανση της βουλευτίνας για τους «μεσοφυλικούς» (τους παλιούς ερμαφρόδιτους, ένας όρος που καλώς αποσύρθηκε γιατί συνειρμικά παραπέμπει σε «τέρατα»), που πράγματι απουσιάζουν από τον Νόμο και που ομολογώ πως δεν μπορώ να αντιληφθώ το γιατί, όπως δεν μπορώ να αντιληφθώ τον υπαινιγμό της κας Παπαρήγα πως αυτό δεν έγινε τυχαία. Αν υπάρχει κάποια πονηρή σκοπιμότητα, όφειλε να την επισημάνει, όπως αφού κακώς απουσιάζουν όφειλε το κόμμα της να αναλάβει την ευθύνη και να καλύψει το κενό. Αυτοί οι συνάνθρωποί μας είναι το 0,5 τοις χιλίοις, αλλά και ένας μόνο να ήταν, όφειλε το ΚΚΕ να ασχοληθεί μαζί του.

Γενικά νομίζω πως την ομιλία της τ.Γ.Γ. του ΚΚΕ, χαρακτηρίζει μια αφ’υψηλού αποστασιοποίηση από την σημερινή τραγική για συνανθρώπους μας πραγματικότητα, ένα ύφος ενοχλημένης εξαναγκαστικής ενασχόλησης με κάποια ζητήματα, την οποία το κόμμα αυτό δεν θα προκαλούσε ούτε άλλωστε το έχει κάνει ή επιδιώξει ποτέ, μια αδιαφορία και μια δυσφορία που το ζήτημα τέθηκε, ενώ υπάρχουν άλλα «σοβαρότερα», ενώ αυτά εδώ, είναι αδύνατον να λυθούν στο αστικό καθεστώς, λες και το σοβιετικό τα θεράπευσε.  Αυτή η αντίληψη, απόλυτα αντιδραστική και στον πυρήνα της εγωκεντρική, έχει διαβρώσει όλη την κοινωνία και κυρίως τη μέση μικροαστική σκέψη, που επικαλείται συνεχώς πως προέχουν «τα μνημόνια» και γενικά τα οικονομικά ζητήματα και πως δεν υπάρχει χρόνος και τόπος για τα ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία τάχα είναι πολυτέλεια. Η άποψη αυτή, πως δηλαδή δεν είναι τώρα η ώρα (ποτέ δεν θα είναι), εκτός από απολύτως ανόητη είναι και πολύ επικίνδυνη και χρησιμοποιείται ευρύτατα για να αποκρούσει κάθε προσπάθεια ανθρωπιστικής νομοθετικής μεταρρύθμισης, η οποία δήθεν θα αποσπάσει το Έθνος από τα «σπουδαία». Την χρησιμοποιεί ευρύτατα αυτή τη μανιέρα η Εκκλησία, η ακροδεξιά, η λαϊκή Δεξιά, το μικροαστικό Κέντρο και η λαϊκιστική «πατριωτική» Αριστερά. Στον πυρήνα αυτού του πολιτικού σκεπτικού, «το αντιμνημόνιο πάνω απ’όλα», βασίστηκε η τερατογένεση της αριστεροακροδεξιάς κυβερνητικής συμμαχίας των ΣΥΡΙΖΕΛ η οποία ξεγυμνώνεται κάθε φορά που έρχεται στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που προσπαθεί κουτσά-στραβά να εξανθρωπίσει την κοινωνία.

Συνεχίζω με την αγόρευση της κας Παπαρήγα: «…η δυσφορία φύλου δεν λύνεται αυτόματα με τη διόρθωση της ταυτότητας. Δημιουργεί κλίμα, βοηθάει και ως ένα βαθμό μπορεί να χτυπήσει και τον κοινωνικό ρατσισμό, που πρέπει όλοι να συμβάλουμε και να τον πολεμήσουμε, αλλά δεν λύνει το ζήτημα, διότι το βιολογικό στοιχείο υπάρχει στα θέματα της υγείας και σε μια σειρά άλλα τέτοια θέματα, στα οποία θέλουν οι άνθρωποι συγκεκριμένη στήριξη».

Προσωπικά θεωρώ πως η Γραμματέας του ΚΚΕ, λέγοντας αυτονόητες αλήθειες, προσπαθεί να απαξιώσει το Νομοσχέδιο ως βήμα κάποιας, έστω και μικρής προόδου, αφού καταλήγει μετ’επαίνων πως «δεν λύνει το ζήτημα». Κατά την προσωπική μου αντίληψη είναι ασφαλώς αυταπάτη πως τα κοινωνικά προβλήματα λύνονται τελεσίδικα με Νόμους. Είναι αυτονόητο πως οι Νόμοι θα είναι ατελείς, πως πρέπει να διορθώνονται κάτω από την πίεση της εμπειρίας εφαρμογής τους, πως απαιτείται μια παράλληλη μάχη για την αλλαγή νοοτροπιών στην κοινωνία. Κανείς δεν εμποδίζει το ΚΚΕ να κάνει τις νομοθετικές προτάσεις του και να στηρίζει το μερικό αποβλέποντας σε μια πορεία προς το καλύτερο. Η αποστασιοποίηση από τη λύση του προβλήματος, μέσω μιας υποτιθέμενης επιδίωξης της άμεσης τελειότητας, δεν βοηθάει, όπως δεν βοηθάει η παραπομπή της επίλυσης των προβλημάτων στην μετά θάνατον ζωή ή στον θαυμαστό κόσμο της μέλλουσας ιδανικής σοβιετικής κοινωνίας.

Αμέσως μετά η κα Παπαρήγα επισήμανε μια προσπάθεια να αποκτήσει αυτή η νομοθετική τάση χαρακτηριστικά ενός «είδους σύγχρονης κοσμοθεωρίας», προσθέτοντας: «…αυτό το νομοσχέδιο είναι αντιπερισπασμός στην ακραία φιλελεύθερη πολιτική σας, όχι πιο ακραία από τη ΝΔ, αλλά ακραία φιλελεύθερη πολιτική. Είναι ένα νομοσχέδιο που κάνει λαθρεμπόριο ιδεών. Όσο πιο δεξιά πάτε, τόσο πιο αριστεροφανή λάβαρα σηκώνετε… χτίζετε έναν ιδεολογικό πολτό, κυριολεκτικά, ο οποίος φθείρει, διαφθείρει τις ριζοσπαστικές συνειδήσεις». Νομίζω πως πράγματι αυτό το στοιχείο υπάρχει και πως σωστά επισημαίνεται. Έχει γίνει φανερό, ακόμη και από την προκλητική καθυστέρηση νομοθετικής ελλειμματικής μάλιστα επίλυσης ώριμων προβλημάτων που σάπιζαν (σύμφωνο συμβίωσης, ένα χρόνο αργοπορημένο και πολύ δειλό, όταν η Γερμανία της Μέρκελ έχει ψηφίσει τον ισότιμο «γάμο για όλους»), πως ο πρωθυπουργός και η παρέα του, με την προκλητική ανοχή και συνενοχή της υπόλογης κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, δεν δίνουν μια δεκάρα για τα κοινωνικά προβλήματα ή για τον ανθρώπινο πόνο. Νομοθετούν σπασμωδικά, συγκυριακά, τυχοδιωκτικά, αποβλέποντας σε τακτικισμούς και δίνοντας μάχες εντυπώσεων και εικόνων μέσα από μια πολιτική του θεάματος. Αυτό όμως δεν δίνει ούτε σταγόνα δικαιολογίας για να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για καταψήφιση από το ΚΚΕ βελτιωτικών νομοσχεδίων, με παράλληλες δίκες προθέσεων, για να παρεμποδιστεί το πολιτικό μακιγιάζ αντιδραστικών καταστάσεων. Κανείς δεν εμποδίζει κανέναν να συνεισφέρει σε κάθε βήμα προς τα μπρος και παράλληλα να καταγγέλλει καθυστερήσεις, παραλείψεις, διαστρεβλώσεις και σκοπιμότητες. Το ΚΚΕ υποτιμά τη βασική μαρξιστική αρχή πως η ομαλή συσσώρευση μικρών ποσοτικών αλλαγών επιταχύνει τη μετάβαση από την παλιά ποιοτική κατάσταση στην καλύτερη καινούργια και η ελάττωση της βαρβαρότητας του κοινωνικού ρατσισμού, καθώς και η εισαγωγή απαγορευμένων θεμάτων στο δημόσιο διάλογο, είναι πολύ σημαντικές ποσοτικές αλλαγές.

Αγαπάει ο Θεός τον κλέφτη, αλλά αγαπάει και τον νοικοκύρη. Αμέσως μετά η κα Παπαρήγα αυυτοαποκαλύφθηκε, αφού έχασε το μέτρο στην προσπάθειά της να αποκαλύψει  τον ΣΥΡΙΖΑ:  «Εσείς που δεν τολμάτε να κάνετε τον διαχωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος, ..». Αυτή είναι μια πολύ σωστή επισήμανση που θα ήταν ακόμη καλύτερη, αν μπορούσε η κα Παπαρήγα να επισημάνει και τις υπόγειες διαδρομές μεταξύ της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και της Ιεραρχίας, ιδιαίτερα με την Αρχιεπισκοπή και με το Πατριαρχείο, που έχουν οδηγήσει τον κ.Τσίπρα, υπουργούς και βουλευτές του σε κωμικοτραγικές και πολύ ένοχες υπερβολές επιδεικτικής ευσέβειας και σε ασκήσεις Ελληνορθοδοξίας, αλλά προφανέστατα δεν μπορεί.

Ενδεικτικά θα σημειώσω την εκκωφαντική σιωπή του ΚΚΕ όχι μόνο για το επίμαχο ζήτημα του «Χωρισμού», που ανασύρθηκε τώρα ευκαιριακά και μονολεκτικά, για να πλήξει τον κομματικό αντίπαλο που ψαρεύει στα ίδια θολά νερά της εκλογικής πελατείας, αλλά και τις πάρα πολλές σιωπές, ακόμη γύρω από προκλητικά οικονομικά και άλλα ιερά σκάνδαλα, όπως το παρακάτω και τα συναφή με αυτό: «Το ΚΚΕ και τα παιδάκια των ευσεβών ιδρυμάτων». Ενδεικτικά να σημειώσω και το τραγικό «παρών» που έχει εκφωνήσει τρεις φορές μέσα σε τρια χρόνια το ΚΚΕ όταν (2014, 2016 και 2017) έρχονται στη Βουλή οι προκλητικά ανήθικες φοροαπαλλαγές του Αγ.Όρους, τις οποίες θα πληρώσουν οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι: «Ου… φορολογηθείς» | Η Εφημερίδα των Συντακτών (11.8.2017):   «…ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2017….Δημοκρατική Συμπαράταξη, ΚΚΕ και Ένωση Κεντρώων δήλωσαν “παρών”, ενώ μόνο το Ποτάμι καταψήφισε  ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016…Το ΚΚΕ ψήφισε “παρών” και το Ποτάμι απουσίαζε… ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014.. ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ ψήφισαν “παρών”, … και η ΔΗΜΑΡ αρνήθηκε να πάρει θέση φωνάζοντας “κατά πλειοψηφία”»). Αξίζει να σημειώσω εδώ πως την τακτική του ΚΚΕ κατήγγειλε η ΛΑΕ, ξεχνώντας όμως πως τα στελέχη τους, ως βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ το 2014, είχαν κρατήσει τη στάση που τώρα καταγγέλλουν [«Χαριστική τροπολογία κυβέρνησης και ΝΔ με φορολογικά δώρα…», Iskra-8.8.2017: «Όλοι σεβόμαστε τον Άγιον Όρος (Λ.: ε όχι και όλοι), αλλά αυτός ο σεβασμός δεν μπορεί να εκφράζεται με φορολογικά δώρα…»].

Αλλά η κα Παπαρήγα συλλαμβάνεται και αλλού ανειλικρινής: «Συκοφαντήσατε τις θέσεις του ΚΚΕ ….. κρίνατε την περίοδο 1920-1930, τη σταλινική περίοδο, όπως λέτε, την περίοδο της κολλεκτιβοποίησης, ποια πολιτική είχε απέναντι στους ομοφυλόφιλους. Υπήρχε νόμος για την παιδοφιλία και υπήρχε και ένας νόμος-δεν μπορώ να εξηγήσω τι λέει-για την «αρσενοκοιτία». Προσέξτε, όμως, θα κάνετε σύγκριση με τους αντίστοιχους νόμους στις καπιταλιστικές χώρες στον καπιταλιστικό κόσμο, όχι με το 2017, γιατί στις ΗΠΑ υπήρχε η λοβοτομή και η καταδίκη της ομοφυλοφιλίας και τη δεκαετία του ’60. Να σας πω και κάτι άλλο; Αν υπήρχαν απόψεις στην τότε Σοβιετική Ενωση της δεκαετίας του ’20-κακώς, λέω-ότι η ομοφυλοφιλία είχε σχέση με ψυχιατρικό πρόβλημα, αντανακλούσε το επίπεδο της ανάπτυξης της επιστήμης εκείνης της περιόδου και μάλιστα σε μια χώρα που ξέρουμε ότι δεν ήταν το ίδιο ανεπτυγμένη όπως ήταν τότε ανεπτυγμένη η Αγγλία, η Γερμανία, η Γαλλία. …..Αν όμως το 1920 και το 1930 θεωρούνταν έτσι, αν θέλετε να κάνετε σύγκριση …θα πρέπει να κάνετε σύγκριση με το τι ίσχυε. Εδώ ακούστηκαν απόψεις, όπως ότι κυνηγούσαν και τους έβαζαν φυλακή στη δεκαετία του 1960. Κοιτάξτε να δείτε. Οταν στην Ισπανία του Φράνκο σκότωσαν τον Λόρκα, το δικαιολόγησαν ότι τον σκότωσαν γιατί ήταν ομοφυλόφιλος…Για ψάξτε το καλύτερα. Αλλο ομοφυλοφιλία κι άλλο βιασμός ανηλίκου. Αλλο ομοφυλοφιλία κι άλλο πορνεία. Για κοιτάξτε να δούμε αν καταδικάζονταν γι’ αυτό ή καταδικάζονταν για άλλες ενέργειες».

Σέβομαι το επιχείρημα που μας καλεί να συγκρίνουμε την καθυστερημένη Ρωσία του πρώτου καιρού της Επανάστασης με τις αστικές Δημοκρατίες της εποχής, αν και περιμένει κανείς ριζοσπαστικές και άμεσες λύσεις από κομμουνιστικές Επαναστάσεις. Άλλωστε ο ίδιος ο Αναρχικός Αλέξανδρος Berkman, αναθεώρησε τις προκαταλήψεις του κατά της ομοφυλοφιλίας χάρις στην επιρροή της Αμερικανίδας συντρόφου του Έμα Γκόλντμαν  και όταν γνώρισε στη φυλακή ομοφυλόφιλους εργάτες, που διέψευσαν την ανόητη εντύπωσή του πως η ομοφυλοφιλία αφορούσε μόνο την αστική τάξη («Hidden from history: reclaiming the gay and lesbian past». Martin B. Duberman, Martha Vicinus, George Chauncey, NAL Books, 1989). Εννοείται πως η ταπεινωτική για τους Κομμουνιστές αναφορά και αντιπαραβολή με τον Φράνκο, αναδεικνύει μια απελπισμένη προσπάθεια εφεύρεσης επιχειρημάτων. Θα μπορούσε η κα Παπαρήγα να αναφερθεί στον δρα Γρηγόρη Batkis, τον διευθυντή του Ινστιτούτου κοινωνικής Υγιεινής που δημοσίευσε στην αναφορά του (1923) που τιτλοφόρησε «Σεξουαλική Επανάσταση στη Ρωσία» (Grigorii Batkis, «Die Sexualrevolution in Russland», Berlin: Syndikalist-1925) την επαναστατική για την εποχή άποψη πως η ομοφυλοφιλία είναι φυσιολογική και πως πρέπει να νομιμοποιηθεί. (βλ. Dan Healey «Homosexual Desire in Revolutionary Russia», Ιούλιος 2001, σελ.132-133). Όμως η κα Παπαρήγα δεν συμφωνεί με αυτά και είναι νομίζω αυτό προφανές («Το ΚΚΕ απέναντι στο σύμφωνο συμβίωσης»).

Αντιπαρέρχομαι εκείνη την υπεκφυγή: «Υπήρχε νόμος για την παιδοφιλία και υπήρχε και ένας νόμος-δεν μπορώ να εξηγήσω τι λέει-για την “αρσενοκοιτία”». Η κα Παπαρήγα μπορούσε και όφειλε να εξηγήσει, αλλά δεν την συνέφερε. Επίτηδες έμπλεξε την παιδοφιλία για να δημιουργήσει εντυπώσεις, πράγμα ολότελα απαράδεκτο,  που δεν την τιμά καθόλου. Ξέρει πολύ καλά όμως πως οι νόμοι της σταλινικής και της μετέπειτα περιόδου τιμωρούσαν σκληρά (πέντε χρόνια καταναγκαστικά έργα, από το 1933, με κάποια φιλευθεροποίηση μετά το θάνατο του Στάλιν)  την ομοφυλοφιλία, έχοντας επηρεαστεί από τον αντίλαλο των κτηνωδών βυζαντινών νόμων των Ορθόδοξων τσάρων, που θέσπιζαν με τις ευλογίες της Εκκλησίας ακόμη και τη θανάτωση των ομοφυλόφιλων (Νομοθεσία του πραγματικού τύραννου τσάρου Αλέξη Μιχαήλοβιτς, βλ. Gregory Karpovich Kotoshikhin «On Russia during the Reign of Alexey Mikhailovich»-1840). Αυτοί οι νόμοι έχουν αφήσει την βάρβαρη κληρονομιά τους και στη νομοθεσία του αυταρχικού καθεστώτος Πούτιν, προς το οποίο προσβλέπουν ουκ ολίγα στελέχη των ΣΥΡΙΖΑ-ΛΑΕ και ΑΝΕΛ. Να ανοίξω μια παρένθεση για να σημειώσω πως την ευλάβεια του κτήνους Μιχαήλοβιτς, ο οποίος επέκτεινε τη δουλοπαροικία σε όλους τους χωρικούς, θαυμάζει η έγκριτη του κ.Αλαφούζου: «Άγνωστο κειμήλιο που επιβεβαιώνει τις στενές πνευματικές σχέσεις…του Aγ. Oρους με την τσαρική Ρωσία .. το αργυρό αγιοπότηρο δώρο του τσάρου Αλεξίου Μιχαήλοβιτς (1645 – 1676) ..προς τη Μονή Ιβήρων, που αποτελεί ένα ακόμη τεκμήριο της ευλάβειας των ορθόδοξων τσάρων» (07.10.2017, «Η τσαρική Ρωσία και η σχέση της με το Αγιον Ορος»). Το σημειώνω αυτό για να τοποθετηθούν στην πραγματική τους βάση οι άκρως υποκριτικές κραυγές των υπόλογων για πολλά ρασοφόρων κατά του Νομοσχεδίου.

Νομίζω πως η στάση της κας Παπαρήγα έχει να κάνει με ένα προπατορικό αμάρτημα των παραδοσιακών δογματικών κομμουνιστικών κομμάτων, τα οποία πρέπει να αναθεωρήσουν πολλές από τις θεμελιώδεις θέσεις των ιστορικών ηγετών και θεωρητικών τους. Ο ίδιος ο Λένιν δεν ήταν δυστυχώς τόσο ανοιχτός σε αυτές τις μεταρρυθμιστικές εξελίξεις και αξίζει να δούμε τη φιλική διαφωνία του με την επιφανή αγωνίστρια του γερμανικού και του παγκόσμιου Κομμουνιστικού Κινήματος Κλάρα Τσέτκιν («Συνομιλία με τον Λένιν για το γυναικείο ζήτημα»-εκδ. Ριζοσπάστης, 2002), που με δική της πρόταση καθιερώθηκε η 8η του Μάρτη, ως Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, στη μνήμη των εργατριών της Νέας Υόρκης, των οποίων η κινητοποίηση στις 8 του Μάρτη 1857 πνίγηκε στο αίμα: «… Μπορείτε εσείς να με βεβαιώσετε πως στη διάρκεια της ανάγνωσης και των συζητήσεων τα ζητήματα του φύλου και του γάμου εξετάζονται από την άποψη ενός συνεπούς, συνδεμένου με τη ζωή, ιστορικού υλισμού; … Πού έχετε εσείς τώρα δυνάμεις για τέτοιο πράγμα; .. Πού λοιπόν οδηγεί σε τελευταία ανάλυση αυτή η μη ικανοποιητική, η μη μαρξιστική συζήτηση; Στο να μην εκλαμβάνονται σαν μέρη του κύριου κοινωνικού ζητήματος τα ζητήματα του φύλου και του γάμου. Απεναντίας το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα αρχίζει να φαίνεται σαν εξάρτημα του ζητήματος του φύλου. Το πρωταρχικό περνάει σε δευτερεύουσα μοίρα. Αυτό όχι μόνο παρεμποδίζει το ξεκαθάρισμα αυτού του ζητήματος, μα συσκοτίζει γενικά τη σκέψη, συσκοτίζει την ταξική συνείδηση των εργατριών… Μου είπαν πως μια κομμουνίστρια προικισμένη εκδίδει στο Αμβούργο μια εφημερίδα για τις πόρνες, και προσπαθεί να τις οργανώσει για επαναστατική πάλη. Η Ρόζα, σαν κομμουνίστρια, ενεργούσε, εμπνεόταν από ανθρωπιστικά αισθήματα, όταν σ’ ένα άρθρο της είχε πάρει θέση υπέρ μιας πόρνης, που λόγω παραβίασης αστυνομικών κανονισμών, σχετικά με το ελεεινό επάγγελμά της, οδηγήθηκε στη φυλακή. Είναι αξιολύπητες αυτές, γιατί είναι διπλά θύματα της αστικής κοινωνίας. Πρώτον, είναι θύματα του καταραμένου συστήματος ιδιοκτησίας, και επί πλέον της καταραμένης ηθικής υποκρισίας. Είναι ολοφάνερο αυτό. Μονάχα ένας βάναυσος, κοντόφθαλμος άνθρωπος, μπορεί να το ξεχνά. Όμως άλλο είναι να το καταλαβαίνεις, και άλλο είναι πώς να σας το πω-να πας να οργανώσεις τις πόρνες, σαν ειδικό επαναστατικό μαχητικό τμήμα, και να εκδίδεις γι’ αυτές επαγγελματικό όργανο. Μα δεν υπάρχουν στη Γερμανία, εργάτριες της βιομηχανίας, που πρέπει να οργανώσουμε, για τις οποίες πρέπει να υπάρχει εφημερίδα, που είναι απαραίτητο να τις τραβήξουμε στον αγώνα μας; Εδώ πρόκειται για μια αρρωστιάρικη παρέκκλιση. …».

Οι πόρνες θα έπρεπε να είναι ένα σοβαρό υποκείμενο της επαναστατικής διαδικασίας αλλαγής της κοινωνίας, αν αυτή η αλλαγή είναι ριζοσπαστική, αν αποσκοπεί να αποδώσει δικαιοσύνη και αν έχει ανθρωπιστικό πυρήνα. Ο Λένιν έχει ιστορική πείρα έναν αιώνα λιγότερο από εμάς. Όσο ευφυής και καλοπροαίρετος κι αν ήταν είναι εκτός εποχής μας. Η σκέψη του είναι χρήσιμη ως εργαλείο. Όπως θα έλεγε και η τ.Γ.Γ.: «Ως εκεί φτάνει».