«Ενάντια στη Λήθη #63» Όταν το θύμα διώκεται και ο θύτης παριστάνει το θύμα. Ένα κείμενο σχετικά με τους Ρομά στη Λακωνία

Αν και αργήσαμε αρκετά και η επικαιρότητα τρέχει ασταμάτητα, δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε ασχολίαστα τα γεγονότα που ακολούθησαν στη Σπάρτη λίγο μετά τη δολοφονία του 18χρονου Ρομά, Χρήστου Καραχάλιου, τον Οκτώβρη 2020 σε χωριό της Μεσσηνίας, από έναν 68χρονο μπαλαμό με καραμπίνα.

Όπως γράψαμε και σε προηγούμενη δημοσίευση, Ρομά κοινότητες, σε διάφορα μέρη της ελλαδικής επικράτειας έκαναν μπλόκα, οδοφράγματα, επιθέσεις σε περιπολικά και μαζικές πορείες. Ήταν μια κανονική εξέγερση και μάλιστα σε μια περίοδο έντονης κρατικής καταστολής λόγω και των μέτρων που έχει πάρει το κράτος για τη πανδημία. Τέτοιες κινητοποιήσεις από τις τοπικές κοινότητες Ρομά είχαμε και στη Λακωνία, ωστόσο αυτές πέρασαν στα ψιλά γράμματα των τοπικών ΜΜΕ. Ο 18χρονος δολοφονήθηκε με τρεις πυροβολισμούς στα 11 μέτρα, και ενώ έφευγε από την αυλή του σπιτιού του 68χρονου, κρατώντας μερικά φρούτα, σύμφωνα με τα όσα κατέθεσαν οι φίλοι του. Αμέσως μετά τη δολοφονία φαίνεται να βγήκε η φήμη (ψευδής είδηση) ότι ο 68χρονος δολοφόνος αφέθηκε ελεύθερος. Εκεί απέδωσαν τα ΜΜΕ τους λόγους για τις κινητοποιήσεις των Ρομά [1]. Βέβαια η ψευδής είδηση δεν ήταν μόνο ότι αφέθηκε ελεύθερος ο ρατσιστής δολοφόνος αλλά και το ότι οι Ρομά κατέβηκαν στο δρόμο μόνο και μόνο για αυτό το λόγο. Οι κοινότητες Ρομά κατέβηκαν στον δρόμο γιατί ακόμα ένας δικός τους άνθρωπος δολοφονήθηκε. Η «ψευδής είδηση» ότι αφέθηκε ελεύθερος ο δράστης θα μπορούσε να είναι κάλλιστα και αληθινή. Αμέσως μετά τη δολοφονία δεν ήταν λίγοι αυτοί που έτρεξαν να υπερασπιστούν τον δράστη και μια ακόμα δολοφονία με ρατσιστικό κίνητρο. Ο 18χρονος είναι κλέφτης, ο δολοφόνος υπερασπιστής της «ιερής» ατομικής ιδιοκτησίας του. Δεν είναι η πρώτη φορά που δολοφονείται ένα παιδί Ρομά και σύσσωμη η τοπική κονωνία τρέχει να υπερασπιστεί τον δράστη. Το ίδιο είχε γίνει και με μια 13χρονη Ρομά, τον Ιούνιο του 2018 στην Άμφισσα ενώ έπαιζε κάπου κοντά στον καταυλισμό όταν κάποιος μπαλαμός άνοιξε πυρ στα τυφλά στον καταυλισμό [2].

Το ελληνικό καπιταλιστικό κράτος έχει καταδικάσει τους Ρομά σε μια κοινωνική απομόνωση. Οι συνθήκες ακραίας φτώχειας και περιθωριοποίησης είναι σίγουρο ότι γεννάνε για λόγους επιβίωσης διάφορα φαινόμενα, όπως ισχυεί άλλωστε και με κάθε άλλο κομμάτι του πληθυσμού σε αυτή τη χώρα. Ωστόσο, με τους Ρομά έχουμε να κάνουμε με το ρατσιστικό αφήγημα της συλλογικής ευθύνης, ότι αυτοί ευθύνονται για τα όλα τα κακά και τη «παραβατικότητα» σε μια κοινωνία που με μαθηματική ακρίβεια βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης. Το αφήγημα ότι οι Ρομά δεν θέλουν να «ενσωματωθούν», δεν θέλουν να δουλέψουν κοκ, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιδεολογίας του αντιτσιγγανισμού. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτό το αφήγημα καταρρέει από τα πραγματικά γεγονότα όπως γίνεται και με κάθε άλλο ιδεολογικό αφήγημα. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη ρατσιστική αντιτσιγγανική προπαγάνδα στη Λακωνία. Οι ρατσιστές υποστηρίζουν ότι οι Ρομά δεν θέλουν να δουλέψουν ενώ υπάρχουν δουλειές. Η αλήθεια όμως είναι ότι κανείς στο Δήμο Ευρώτα δεν θα απασχολήσει Ρομά σε αγροτικές δουλειές, ούτε κάν μάλιστα θα το σκεφτεί. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και στη περιοχή της Νεάπολης Λακωνίας. Εκεί που υπάρχει έλλειψη φτηνής εργατικής δύναμης για την συγκομιδή της ελιάς, (κοινώς δεν έχει μεγάλο αριθμό από μετανάστες εργάτες γης) δουλεύουν οι Ρομά με ένα μεροκάματο που δεν ξεπερνά τα 25 με 30 ευρώ. Για να εξηγούμαστε. Δεν είμαστε αυτοί που θα υποδείξουν στους Ρομά τον τρόπο που αυτοί θέλουν ή όχι να «ενσωματωθούν» στην ελληνική αστική κοινωνία. Από εκεί και μετά όμως πρέπει να δούμε τις πραγματικές αιτίες που αυτοί και να θέλουν να «ενσωματωθούν» κάτι τέτοιο δεν καθίσταται δυνατό. Κοινώς να πάνε σχολείο, να αποκτήσουν άλλα δικαιώματα που άλλοι έχουν μέσα σε μια αστική δημοκρατία. Το ελληνικό καπιταλιστικό κράτος και οι κυβερνήσεις του διαχρονικά έχουν κρατήσει τις κοινότητες Ρομά στο περιθώριο.

Αυτό μας λένε με τον τρόπο τους οι Ρομά κάθε φορά που κάνουμε ένα καθημερινό διάλογο μαζί τους, όπως έγινε πρόσφατα όταν κάποια από εμάς βρέθηκε στο νοσοκομείο της Σπάρτης. Κάθε λέξη των Ρομά στάζει πίκρα και απογοήτευση για τις συνθήκες που πχ επικρατούν στον καταυλισμό στο Δήμο Ευρώτα, όπου οι τοπικές αρχές τους έχουν δώσει ένα χώρο κυριολεκτικά μέσα στο βούρκο απέναντι από τα Τρίνησα.

Το ίδιο συμβαίνει και με τις άδειες στη λαϊκή της Σπάρτης. Ενώ άλλοι παίρνουν άδειες σχετικά εύκολα αρκεί να είναι μπαλαμοί, δεν γίνεται το ίδιο και με τους Ρομά που από ότι φαίνεται περιμένουν εδώ και πολύ καιρό. Αυτό ήταν μια ακόμα καλή αφορμή για να εξοργιστούν και δικαίως. Τον περασμένο Οκτώβρη λοιπόν οργισμένοι Ρομά «πέτυχαν» τους δύο αντιδημάρχους του Δήμου Σπάρτης, κ.κ  Δημήτρη Καπονικολό και Θανάση Καρλαύτη και τους επιτέθηκαν οργισμένοι για το θέμα με τις άδειες στη λαϊκή. Για τον δεύτερο δεν ξέρουμε πολλά. Για τον πρώτο όμως, τον Καπονικολό, ξέρουμε αρκετά και θα τα γράψουμε εδώ στη συνέχεια. Την επίθεση έτρεξαν από τη πρώτη στιγμή να καταδικάσουν τα κόμματα της κεντρο-«αριστεράς», το προσωποπαγές κόμμα του Βαρουφάκη, ΜΕΡΑ25 και ο ΣΥΡΙΖΑ μέσω του βουλευτή του στη Λακωνία, Αραχωβίτη. Δεν είναι η πρώτη ρατσιστική αθλιότητα από αυτόν τον χώρο που δεν χάνει ευκαιρία να στοχοποιεί τους Ρομά, συντασσόμενοι ανοιχτά με τις υπόλοιπες θεσμικές (σε τοπικό ή μη) επίπεδο ρατσιστικές πολιτικές. Είναι πάγια αυτή η θέση του ΣΥΡΙΖΑ που στοχοποιεί τους Ρομά και τους μετανάστες ως «παραβατικές ομάδες» και από κοντά είναι και οι υπόλοιποι. Την επίθεση όπως ήταν αναμενόμενο έτρεξε να την καταδικάσει και να την χαρακτηρίσει «αθλιότητα» και ο δήμαρχος Σπάρτης κ. Δούκας, δηλώνοντας μάλιστα ότι ο Καπονικολός ήταν ένας από αυτούς που παραδοσιακά είναι με το μέρος των Ρομά. Πρέπει να έχει κάποιος μεγάλο θράσος για να κάνει πει μια τέτοια κοτσάνα, αν δεν είναι ένα συνειδητό ψέμα δηλαδή [3]. Ας δούμε λοιπόν ποιος είναι αυτός ο κ. Καπονικολός μέσα από δύο περιστατικά που πρωταγωνίστησε και είδαν το φως της δημοσιότητας.

Η χουντοτούρτα του Καπονικολού

Την περασμένη επέτειο της 21ης Απριλίου μπορεί να μην είχαμε φέτος χορούς και πανηγύρια του πατριωτικού συνδέσμου [4] όπως έγινε άλλες χρονιές στη Σκάλα Λακωνίας, αλλά είχαμε μια τούρτα με το πουλί της χούντας που έγινε διάσημη ανάμεσα σε Λάκωνες χρήστες των μέσων κοινωνικών δικτύωσης. Πρόκειται για μια τούρτα που έκοψε, γιορτάζοντας την επέτειο, ο Καπονικολός και πόζαρε στο facebook. Το περιστατικό προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις αλλά ο Καπονικολός παραμένει αντιδήμαρχος. Δεν είναι όμως το μόνο περιστατικό που έχει βάλει το χέρι του ο Καπονικολός. Τον Νοέμβρη του 2019 ήταν στη πρώτη γραμμή μαζί με διάφορα φασιστοειδή της πόλης της Σπάρτης που έκαναν διαδηλώσεις έξω από το ξενοδοχείο σε κεντρικό δρόμο της πόλης για να εμποδίσουν τα λίγα γυναικόπαιδα προσφύγων που ήρθαν στη πόλη [5]. Το γεγονός το έχουμε καταγράψει στη σελίδα μας, μαζί με τις ξενοφοβικές ρατσιστικές δηλώσεις του Καπονικολού. Αυτός είναι λοιπόν ο άνθρωπος που ο δήμαρχος Σπάρτης ισχυρίζεται ότι είναι με το μέρος των Ρομά. Δεν νομίζουμε όμως ότι πείθει κανέναν μας.

Η πανδημία του κορονοϊού, η καραντίνα και τα άλλα μέτρα καταστολής του ελληνικού καπιταλιστικού κράτους έχουν χειροτερεύσει τις συνθήκες διαβίωσης των μειονοτήτων που ζουν στη Λακωνία, αλλά και για τους μετανάστες εργάτες γης που συνεχίζουν να παλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί κάτω από αντίξοες συνθήκες. Ο θεσμικός ρατσισμός που αυτοί – ες υφίστανται αυτές τις μέρες, σε συνδυασμό με τις συνθήκες ακραίας φτώχειας μπορεί να δρομολογήσει νέες εξεγερτικές καταστάσεις και στη Λακωνία. Αυτή τη φορά όμως η κατάσταση θα είναι διαφορετική γιατί η ζωή χειροτερεύει και για ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού που σε συνθήκες εγκλεισμού θα αντιμετωπίσει και αυτός συνθήκες ακραίας φτωχοποίησης. Η νέα κρίση του ελληνικού καπιταλιστικού κράτους, που προβλέπεται ότι θα είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή του 2008, αφού θα χαθεί το 15% του ΑΕΠ, δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την μικρή ιδιοκτησία και τα μικρομάγαζα γενικότερα που θα αναγκαστούν να κλείσουν αργά ή γρήγορα. Φανταστείτε από τώρα ότι ο κεντρικός δρόμος στη Σκάλα θα ερημωθεί από εμπορική κίνηση. Το αστικό κράτος προετοιμάζεται για κάτι τέτοιο γιατί ήδη βλέπει ότι θα είναι δύσκολο να διαχειριστεί μια τέτοια κατάσταση χωρίς να εξοπλιστεί με νέα μέτρα καταστολής και μέτρα εξαφάνισης των όποιων τελευταίων εργατικών δικαιωμάτων. Το καθεστώς εξαίρεσης που έχει επιβάλει με πρόσχημα τον κορονοϊό η νεοφασιστική κυβέρνηση της ΝΔ δεν είναι καθόλου τυχαίο. Το αστικό κράτος προετοιμάζεται για ένα νέο μεγάλο γύρο ταξικής σύγκρουσης. Η Αυτόνομη Πρωτοβουλία Ενάντια στη Λήθη – ο τοπικός πυρήνας κομμουνιστών – τριων στη Σκάλα Λακωνίας στέκεται στο πλευρό των μεταναστών εργατών γης και των μειονοτήτων. Την ίδια στιγμή απευθύνουμε κάλεσμα αγώνα και σε όσους – ες θα βρεθούν στην εξαθλίωση χάνοντας ότι κυριολεκτικά ότι έχουν. Να μην αφήσουμε το ρατσιστικό δηλητήριο που χύνει η εξουσία να συνεχίσει να ρέει άφθονο στοχοποιόντας τους μετανάστες και τους Ρομά με την συνενοχή και του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜΕΡΑ25.

Την ίδια στιγμή θα θέλαμε να τους θυμίσουμε και εκείνα τα χαζά επιχειρήματα που λέγανε οι φασίστες τις προηγούμενες δεκαετίες στη Σκάλα και ευρύτερα στη Λακωνία: Φώναζαν ότι οι κομμουνιστές θα σας πάρουν τα χωράφια. Τα χωράφια όμως τώρα δεν τα παίρνουν οι κομμουνιστές, αλλά το μεγάλο κεφάλαιο που αναδιοργανώνεται σε ένα νέο καθεστώς συσσώρευσης και απορροφά όλο το μικρό κεφάλαιο. Η κατάσταση αυτή σίγουρα θα δρομολογήσει εξελίξεις και θα επαναφέρει τη συζήτηση για την σοσιαλιστική επανάσταση και οικοδόμηση του 21ου αιώνα. Ας είμαστε πρωταγωνιστές-τριες σε αυτές τις εξελίξεις.

Αυτόνομη Πρωτοβουλία Ενάντια στη Λήθη

Σημειώσεις 

[1] Διαβάστε μια αξιοπρεπή ανάλυση για το γεγονός από τη σελίδα Παράλλαξη: https://parallaximag.gr/parallax-view/giati-eksegerthikan-oi-roma-kai-giati-kaneis-den-ascholithike

[2] Δείτε την είδηση από την εφημερίδα Ναυτεμπορική: https://www.naftemporiki.gr/story/1356985/amfissa-13xroni-roma-nekri-apo-purobolismous

[3] Οι δηλώσεις του Δήμαρχου στη γνωστή σελίδα για την «φιλοξενία» φασιστικών και αντιτσιγγανικών απόψεων: https://notospress.gr/article.php?id=54750&fbclid=IwAR1Loq7K5Eq-WJYVEgLmUwQg_l6ZoEathDw_sm8-xDCI7-7yj6gSdpQr5OE

[4] Παλιότερη ανακοίνωση μας για τις χουντοσυνάξεις στη Σκάλα Λακωνίας το 2017 διαβάστε εδώ: https://skalalakonias.wordpress.com/2017/04/19/ekdilosixountaskalalakonias/

[5] Το βίντεο με τις δηλώσεις Καπονικολού εδώ: https://skalalakonias.wordpress.com/2019/12/28/sparti-prosfiges/