Fritz Schulze και Eva Knabe: Δύο κομμουνιστές καλλιτέχνες, στελέχη της αντιναζιστικής αντίστασης στη Γερμανία

Συνεχίζουμε τις δημοσιεύσεις για άγνωστες, στο ελληνικό κοινό τουλάχιστον, πτυχές της ιστορίας της αντίστασης ενάντια στο εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς μέσα στην Γερμανία. Σήμερα δημοσιεύουμε την ιστορία δύο μεγάλων κομμουνιστών καλλιστεχνών. Του Fritz Schulze και της Eva Knabe.

• Περισσότερα άρθρα για την αντιναζιστική αντίσταση μέσα στη Γερμανία 

 

Ποιος ήταν ο Fritz Schulze

Ο κομμουνιστής καλλιτέχνης Fritz Schulze, μέλος του KPD, γεννήθηκε στις 14 Απριλίου 1903 στη Λειψία, και εκτελέστηκε από τους ναζί στις 5 Ιουνίου 1942 στο Βερολίνο-Plötzensee. Ήταν Γερμανός ζωγράφος και φλογερός μαχητής της αντίστασης κατά του εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος. Ο Schulze ήταν παντρεμένος με τη ζωγράφο Eva Schulze-Knabe. Το μεγάλο έργο του περιλαμβάνει περίπου 750 πίνακες και ξυλογραφίες. Εξακολουθούσε να εξυμνείται ως μεγάλο ταλέντο στην Ακαδημία της Δρέσδης ως μαθητής του Robert Sterl και του Max Feldbauer, αλλά η οικονομική του ύπαρξη στη Γερμανία κατέστη σχεδόν αδύνατη γι’ αυτόν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους ναζί το 1933. Το καλλιτεχνικό του έργο επηρεάστηκε στην αρχή από τους ύστερους ιμπρεσιονιστές, αργότερα από την αφηρημένη τέχνη, τη Νέα Αντικειμενικότητα και πιθανώς και από τη ρώσικη πρωτοπορία της δεκαετίας  του 1920.

Ο Schulze ήταν γιος εμποροδιδασκάλου και, αφού αποφοίτησε από το γυμνάσιο το 1923, πήγε να σπουδάσει στην Ακαδημία Γραφικών Τεχνών και Εμπορίου Βιβλίου στη Λειψία. Εκεί ανέπτυξε τη φιλία του με τον Hans Hartung και την Eva Knabe, την οποία ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε αργότερα. Το 1925 μετεγγράφηκε στην Ακαδημία Τέχνης της Δρέσδης, όπου σπούδασε μέχρι το 1930. Ήταν αρχικά μαθητής του Ferdinand Dorsch και του Max Feldbauer και στη συνέχεια μαθητής του Robert Sterl. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών ο Schulze πραγματοποίησε ταξίδια στη Βόρεια Θάλασσα (1926) και στη Φινλανδία (1927). Στην ακαδημία τέχνης ο Schulze ήταν μέλος της “κομμουνιστικής φοιτητικής παράταξης” (Kostufra), στην οποία συμμετείχαν η Eva Knabe και η Lucie Prussog-Jahn.Το 1928 ταξίδεψε στην Ισπανία μαζί με την Eva Knabe.

Ο Fritz Schulze μετά την ύστερα από την κατάληψη της εξουσίας από τoυς εθνικοσοσιαλιστές συνέχισε να εργάζεται παράνομα. Φυλακίστηκε μαζί με τη σύντροφο του Eva Schulze-Knabe – στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Hohnstein κοντά στην Πίρνα, για 6 μήνες, έως το 1934. Από το 1936 ο Schulze έγινε μέλος ξανά μιας κομμουνιστικής αντιστασιακής ομάδας που δρούσε σε συνθήκες παρανομίας. Το 1940 κλήθηκε να υπηρετήσει στο στρατό, αλλά η Γκεστάπο τον συνέλαβε λίγο αργότερα με την κατηγορία ότι ήταν «προδότης του έθνους» και κομμουνιστής αντιστασιακός. Το λαϊκό δικαστήριο των ναζί (Volksgerichtshof), τον καταδίκασε με συνοπτικές διαδικασίες για έσχατη προδοσία και εκτελέστηκε στο Plötzensee στο  Βερολίνο στις 5 Ιουνίου 1942.

Ποια ήταν η Eva Knabe

Η Eva Schulze-Knabe γεννήθηκε 11 Μαΐου 1907 στην Pirna και απεβίωσε στις 15 Ιουλίου 1976 στη Δρέσδη.  Ήταν ζωγράφος και γραφίστρια, καθώς και κομμουνίστρια, μαχήτρια της αντίστασης κατά του εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος μέσα στη Γερμανία.

Η Eva Schulze-Knabe σπούδασε στην τότε Κρατική Ακαδημία Γραφικών Τεχνών και Εμπορίου Βιβλίου της Λειψίας από το 1924 έως το 1926 και στην Ακαδημία Τέχνης της Δρέσδης από το 1928 έως το 1932. Στους καθηγητές της εκεί ήταν οι Ferdinand Dorsch, Max Feldbauer, Robert Sterl και Otto Dix. Στην ακαδημία τέχνης ήταν μέλος της “κομμουνιστικής φοιτητικής παράταξης” (Kostufra), στην οποία συμμετείχαν ο Fritz Schulze και η Lucie Prussog-Jahn. Από το 1929 ήταν μέλος της ομάδας καλλιτεχνών Assoziation revolutionärer bildender Künstler (Asso) και από το 1931 του KPD. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τον Schulze. Και οι δύο ήταν φίλοι με τους Hans Grundig, Lea Grundig και Auguste Lazar.

Μετά την έναρξη της εθνικοσοσιαλιστικής δικτατορίας, προσπάθησε να διατηρήσει τις δομές του απαγορευμένου KPD με κάποιους συντρόφους. Ως αποτέλεσμα, συνελήφθη για πρώτη φορά το 1933 και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Χονστάιν- απελευθερώθηκε μετά από έξι μήνες. Το 1941 ανακαλύφθηκε η αντιστασιακή της ομάδα, οπότε καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη από το Λαϊκό Δικαστήριο το 1942. Απελευθερώθηκε μαζί με άλλους κρατούμενους το 1945 μετά την είσοδο του Κόκκινου Στρατού στο Βερολίνο.

Μετά την απελευθέρωσή της από τον Κόκκινο Στρατό από το σωφρονιστικό ίδρυμα Βάλντχαϊμ το 1945, έζησε στη Δρέσδη ως ανεξάρτητη καλλιτέχνης. Το 1947 συμμετείχε στην πρώτη έκθεση καλλιτεχνών της Δρέσδης. Επιβλέπει τον κύκλο ζωγραφικής και σχεδίου του Sachsenwerk Niedersedlitz, που ιδρύθηκε το 1948. Το 1965 η Eva Schulze-Knabe εξέθεσε το έργο της στην Μπολόνια και το Τορίνο στη διεθνή έκθεση Arte e Resistenza in Europa (“Τέχνη και αντίσταση στην Ευρώπη”).

Η Knabe πέθανε στη Δρέσδη στις 15 Ιουλίου 1976 και θάφτηκε στο νεκροταφείο Heidefriedhof. Υπάρχει μια πέτρα μνήμης για την καλλιτέχνιδα, μαζί με τον Fritz Schulze σε έναν χώρο πρασίνου στην περιοχή Plauen της Δρέσδης.

Μνημείο για τον Fritz Schulze και Eva Knabe στη Δρέσδη

Επίλογος

Να σημειώσουμε ότι όπως γράφουμε και πιο πάνω: ο Fritz Schulze και η Eva Knabe ήταν ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Επαναστατικών Εικαστικών Καλλιτεχνών (ASSO) με έδρα τη Δρέσδη, μιας ένωσης καλλιτεχνών που βρισκόταν γύρω από το KPD. Ο Schulze έγινε μέλος του KPD το 1930. Εκτός από τη πολιτική του δουλειά στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, εργάστηκε επίσης υποστηρικτικά στο Μαρξιστικό Εργατικό Σχολείο (MASCH). Μαζί με άλλους καλλιτέχνες, τη σύζυγο και φίλους της αντίστασης ενάντια στον ναζισμό μέσα στη Γερμανία που σχετίζόταν με το KPD, έκανε μερικές φορές εντυπωσιακές δράσεις με φυλλάδια και πανό στην Όπερα της Δρέσδης και σε γέφυρες σε κεντρικούς δρόμους. Για τις οργανώσεις και τις δράσεις αυτές θα γράψουμε σε επόμενα ιστορικά άρθρα του Shades Online, καθώς θα αποτελέσουν και αντικείμενο έρευνας στο 4ο τεύχος του περιοδικού που θα κυκλοφορήσει το φθηνόπωρο του 2022.

πηγές του άρθρου: Γερμανικό wikipedia.