Η Ισπανίδα φεμινίστρια Liaño, Concha (1916-2014)

“Είναι πολύ οδυνηρό να το αναγνωρίσουμε και να το πούμε, αλλά οι “απελευθερωμένοι” αναρχικοί σύντροφοί μας που αγωνίστηκαν για τη χειραφέτηση του προλεταριάτου, ξέχασαν στις αναλύσεις τους ότι οι Ισπανίδες, όπως και οι εργάτριες, υπέφεραν όπως αυτές και ακόμη περισσότερο κάτω από το ζυγό του καπιταλισμού: για την ίδια εργασία, πληρώνονταν λιγότερο….Οι σύντροφοί μας δεν ήθελαν να μας αναγνωρίσουν ως το γυναικείο τμήμα του ελευθεριακού κινήματος. Αυτή η στάση μας προκάλεσε μεγάλη έκπληξη και πόνο… Παρόλα αυτά πρέπει να αναγνωριστεί ότι μετά από πολλά αιτήματα και αρκετές ταπεινώσεις που υπέστη η Soledad Estorach, οι σύντροφοι μας βοήθησαν πολύ οικονομικά. Δεν έχει σημασία ότι αυτό έγινε με την πατρική στάση κάποιου που υποστηρίζει τις ιδιοτροπίες ενός έφηβου κοριτσιού. Κατόπιν αιτήματός μας, μας έδωσαν κτίρια όπου λειτουργούσαν οι περιφερειακές και τοπικές επιτροπές μας”. Concha Liaño

Η Concepcion Gil Liaño, συνήθως γνωστή ως Concha Liaño, ήταν Ισπανίδα αναρχική που γεννήθηκε στη Γαλλία στο Epinay-sur-Seine στις 24 Νοεμβρίου 1916 σε πλούσια οικογένεια, αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής της ηλικίας στη Βαρκελώνη. Εντάχθηκε στην Ελευθεριακή Νεολαία (JJLL) σε ηλικία δεκαπέντε ετών. Η μητέρα της τη χτυπούσε για να την εμποδίσει να βγαίνει στη γειτονιά, αλλά κατά τη διάρκεια μιας από αυτές τις συναντήσεις παραδέχτηκε ότι ήταν αναρχική. Ο πατέρας της είπε τότε στη μητέρα της να σταματήσει τους ξυλοδαρμούς καθώς η Concha ήταν “πολύ πιο έξυπνη από εμάς”. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1935, ήταν μία από τις ιδρύτριες της Agrupación Cultural Femenina (Πολιτιστική Ένωση Γυναικών). Συνέβαλε μαζί με άλλες, μεταξύ των οποίων και η φίλη της Soledad Estorach, στη διάδοση του περιοδικού Mujeres Libres (Ελεύθερες Γυναίκες) της Μαδρίτης με παρόμοια αναρχική και φεμινιστική προσέγγιση. Αυτό οδήγησε στη συγχώνευση των δύο πρωτοβουλιών τον Απρίλιο του 1936 και στην εμφάνιση του κινήματος Mujeres Libres. Υπήρξε εχθρότητα τόσο στην Ελευθεριακή Νεολαία όσο και στην CNT απέναντι σε αυτό το μιμητικό κίνημα, το οποίο αυτοτοποθετήθηκε ως η γυναικεία οργάνωση της CNT και του ευρύτερου ελευθεριακού κινήματος. Όπως σημείωσε αργότερα η Concha “Τώρα, πολλά χρόνια μετά, είμαστε αποδεκτές. Ο ματσισμός, τότε όπως και τώρα, ήταν σαν να ήταν γενετικός. Αυτή ήταν η νοοτροπία τότε. “

Μετά το ξέσπασμα της ισπανικής επανάστασης και του εμφυλίου πολέμου, η Concha υπηρέτησε στην Επαναστατική Επιτροπή της συνοικίας Sant Marti της Βαρκελώνης και στην Ελευθεριακή Νεολαία του Νοσοκομείου San Pedro. Το 1937 έγινε συντάκτρια της εφημερίδας Mujeres Libres.

Με την ήττα της Δημοκρατίας το 1939 κατέφυγε στη Γαλλία. Κατάφερε να δραπετεύσει από ένα από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχαν δημιουργηθεί για τους Ισπανούς πρόσφυγες και μετακόμισε πρώτα στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Μπορντό. Υποστήριξε την αντίσταση. Ωστόσο, η ήττα της επανάστασης στην Ισπανία και η μονιμοποίηση του καθεστώτος του Φράνκο στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου την κατέθλιψε βαθιά και αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Με τη συμβουλή φίλων μετανάστευσε με την πεντάχρονη κόρη της στη Βενεζουέλα. Εργάστηκε ως υπάλληλος μιας αεροπορικής εταιρείας στο Μαρακαΐμπο και αργότερα μετακόμισε στο Καράκας όπου ζούσε σε ένα μικρό διαμέρισμα. Το 1996 εμφανίστηκε σε ένα ντοκιμαντέρ για την Ισπανική Επανάσταση. Ο σκηνοθέτης Vicente Aranda εμπνεύστηκε από τις δραστηριότητες της Concha και των συντρόφων της των Mujeres Libres για να γυρίσει την ταινία Libertarias. Μάλιστα ένας από τους πρωταγωνιστές ονομάζεται Concha Liaño, αν και η ίδια η Concha ήταν ιδιαίτερα επικριτική απέναντι στην ταινία.

Πέθανε στο Καράκας στις 19 Απριλίου 2014. Ήταν μία από τις τελευταίες, αν όχι η τελευταία, από τις αγωνίστριες των Mujeres Libres.

μετάφραση από: https://libcom.org/article/liano-concha-1916-2014

Nick Heath

Πηγές:

Συνεντεύξεις με την Concha:

http://haikita.blogspot.co.uk/2007/11/concha-liao.html

και http://www.aporrea.org/actualidad/n197287.html