Μια σημείωση από τον Werner Bonefeld σχετικά με την αφηρημένη εργασία και το περιεχόμενο του Κομμουνισμού

Οι διαφορετικές αντιλήψεις όσον αφορά την αφηρημένη εργασία συνεπάγονται με διαφορετικά πολιτικά συμπεράσματα. Για την ορθόδοξη παράδοση, η αφηρημένη εργασία αντιπροσώπευε το μέγεθος της αξίας, και η εργασία θεωρήθηκε έτσι ως οικονομικός πόρος που ένα σοσιαλιστικό κράτος θα μπορούσε να σχεδιάσει και να κατανείμει, φαινομενικά για λογαριασμό των εργαζομένων. Η στροφή του Rubin (1972) προς μια κριτική θεωρία της αξίας επιχειρηματολόγησε ενάντια στη διαχρονική φυσικοποίησή της και υπέρ του προσδιορισμού της ως μιας ειδικά καπιταλιστικής μορφής εργασίας. Από πολιτική άποψη, η στροφή αυτή απέρριπτε τον σοσιαλισμό ως μια καλά οργανωμένη δημοκρατία της εργασίας. Παρά την προσπάθειά τους να εξαλείψουν τις ορθόδοξες πολιτικές συνέπειες από το επιχείρημά τους, η διαϊστορική αντιμετώπιση της αφηρημένης εργασίας από τους Kicillof και Starosta δεν προσφέρεται εύκολα για εναλλακτικά πολιτικά αποτελέσματα. Η αντίληψή τους για τον “καπιταλισμό ως μετάβαση στον κομμουνισμό” (Kicillof και Starosta, 2007b: 37, παραπέμποντας στον Chattopadhay) παραμένει βυθισμένη στην ψευδαίσθηση της βεβαιότητας των διαϊστορικών νόμων της ανάπτυξης, η οποία με μια πιο προσεκτική εξέταση φαίνεται από κάθε άποψη να συνδέεται με την καπιταλιστική πραγματικότητα, από τη διαρκή κεντρικότητα της υλικής εργασίας (Marx, 1970) έως τη φιλοσοφία της ιστορίας (Benjamin, 1968). Δεν είναι η υπάρχουσα ιστορική μορφή της αφηρημένης εργασίας που πρέπει να καταργηθεί υπέρ της σοσιαλιστικής της θεμελίωσης. Δεν είμαι πεπεισμένος ότι η αφηρημένη εργασία με τη φυσιολογική έννοια, ως παραγωγική δαπάνη εγκεφάλων, μυών, νεύρων και χεριών, είναι η υλική υπόσταση του κομμουνιστικού πλούτου. Αυτό που πρέπει να καταργηθεί είναι η αφηρημένη εργασία. Αυτή, λοιπόν, είναι η ιδέα του κομμουνισμού στην οποία η ουσία και το μέτρο του πλούτου είναι ο διαθέσιμος χρόνος, πέρα από αυτόν που χρησιμοποιείται στην άμεση παραγωγή (πρβλ. Marx, 1973: 706) – ο χρόνος που απελευθερώνεται από το βασίλειο της αναγκαιότητας είναι το ίδιο το περιεχόμενο της ζωής. Ο χρόνος των ελεύθερα συνδεδεμένων παραγωγών που οργανώνουν το πεδίο της αναγκαιότητας μέσω του πεδίου της ελευθερίας είναι διαφορετικός από μια αντίληψη του χρόνου που θεωρεί ότι ο χρόνος είναι χρήμα. Η συζήτηση για τον χρόνο του κεφαλαίου και τον χρόνο της κομμούνας ξεφεύγει από το πλαίσιο αυτού του δοκιμίου, αλλά βλέπε Benjamin (1968), Debord (1992), Marcuse (1958, μέρος 2) και Tischler (2005), οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η ανθρώπινη χειραφέτηση είναι η πρακτική άρνηση ενός χρόνου που γίνεται αφηρημένος- και, πρέπει να προσθέσουμε, η δημιουργία σχέσεων στις οποίες η συγκεκριμένη εργασία είναι άμεσα κοινωνική.

Werner Bonefeld “Class and Capital”  κεφάλαιο “Abstract labour: against its nature and on its time” σελ 271