1880-1945: Ελευθεριακοί κύκλοι που μιλούσαν yiddish στη Γαλλία

Σύντομο άρθρο που παρακολουθεί την εξέλιξη των εβραίων αναρχικών και συνδικαλιστών που μιλούσαν γίντις στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα στη Γαλλία.

Στο pletzl (Marais) και στη Μονμάρτη του Παρισιού (φωτογραφία επάνω), οι Εβραίοι αναρχικοί είχαν πραγματική επιρροή. Το 1907, οι αναφορές της αστυνομίας ανέφεραν την παρουσία περίπου 450 αναρχοκομμουνιστών, ένας τεράστιος αριθμός αν συνειδητοποιήσει κανείς ότι ο εβραϊκός πληθυσμός μεταναστών που ζούσε στο Παρίσι εκείνη την εποχή ήταν περίπου 20.000.

Όπως και στην Αγγλία, ο αναρχοσυνδικαλισμός αναπτύχθηκε μεταξύ των συμβασιούχων εργατών στο εμπόριο ενδυμάτων και εξαπλώθηκε σε άλλα “εβραϊκά επαγγέλματα”.

Υπήρξαν αρκετές απεργίες μεταξύ των κατασκευαστών μπερέδων, των καπέλων, των ραφτών και των αρτοποιών υπό την επιρροή του συνδικαλιστικού κινήματος. Οι γουναράδες είχαν επίσης ένα έντονα αναρχικό τμήμα.

Μετά το 1880, οι εβραϊκές εργατικές εταιρείες δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία σοσιαλιστών και αναρχικών, με μικρή διάκριση μεταξύ των δύο. Αλλά η ιδιαιτερότητα του εβραϊκού συνδικαλισμού στη Γαλλία, όσον αφορά τους αναρχοσυνδικαλιστές, ήταν η δημιουργία τοπικών οργανώσεων μεταναστών που συνδέονταν με την CGT. Αυτό ήταν απαραίτητο για διάφορους λόγους:

– Γλώσσα: Οι Εβραίοι μετανάστες δυσκολεύονταν πολύ να μάθουν γαλλικά και έπρεπε να επικοινωνούν μεταξύ τους για να κατανοήσουν την κοινωνική κατάσταση στην οποία βρίσκονταν ή την οποία έπρεπε να υποστούν.

– Συνθήκες εργασίας: Η υπερεκμετάλλευση που υπέστησαν έκανε τα επαγγέλματά τους κάτι το ιδιαίτερο.

– Ταξικές σχέσεις: Τα περισσότερα από τα αφεντικά που εργάζονταν ήταν οι ίδιοι Εβραίοι. Αυτό λοιπόν οδήγησε τους Εβραίους εργάτες να σταθούν στο πλευρό της εκμεταλλευόμενης τάξης, απορρίπτοντας έτσι το ψευδεπίγραφο πνεύμα πατερναλιστικής, κοινοτικής αλληλεγγύης των αφεντικών τους.

Αυτή η ιδιαιτερότητα δεν γινόταν πάντα κατανοητή από τους γηγενείς Γάλλους εργάτες, οι οποίοι έβλεπαν με πολύ κακή ματιά τη μετανάστευση φθηνού εργατικού δυναμικού. Παρόλα αυτά όμως υπήρχαν πραγματικοί δεσμοί, κυρίως με τους Γάλλους αναρχοσυνδικαλιστές αγωνιστές, όπως ο Monatte, οπαδοί ενός μαζικού ρεύματος μέσα στην CGT. Η ιδεολογική συμφωνία έπαιξε μεγάλο ρόλο στην προσέγγιση των εργατών, αν και δεν ήταν εύκολη, δεδομένου ότι ένα μέρος του εργατικού κινήματος και των ηγετών του διαπνεόταν από έναν ορισμένο αντισημιτισμό.

Οι διαχωρισμοί μεταξύ σοσιαλιστών και αναρχικών άρχισαν να εμφανίζονται γύρω στο 1890. Το 1893, οι αναρχικοί σχημάτισαν μια συγκεκριμένη ομάδα. Σε πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο, υπήρχε μια ομάδα ελευθεριακού θεάτρου στα γίντις, δημιουργήθηκαν βιβλιοθήκες και χώροι συνάντησης (εστιατόρια) από συμπαθούντες ή αγωνιστές. Η οργάνωση της υποστήριξης του Dreyfus στους εβραϊκούς κύκλους του Παρισιού έγινε κυρίως από αναρχικούς. Στη μοναδική δημόσια συνάντηση Εβραίων εργατών το 1899 για το ζήτημα αυτό, ο Henri Dhorr, ο οποίος έγραφε για αναρχικές εφημερίδες, ήταν ένας από τους ομιλητές.

Οργανώνονταν επίσης τακτικά χοροί κατά του Γιομ Κιπούρ. Η επιθυμία να διατηρηθούν οι δεσμοί με το παρισινό και το διεθνές ελευθεριακό κίνημα ήταν μια συνεχής έγνοια. Μια αναρχική ομοσπονδία που μιλούσε γίντις υπήρχε μεταξύ 1908 και 1910, αλλά αν και δημιουργήθηκαν πολλές επαφές με την Ιταλία και τη Βρετανία, δεν μπόρεσε να αναπτυχθεί και τελικά αναδιπλώθηκε. Πολλοί αγωνιστές προετοιμάζονταν να επιστρέψουν στη Ρωσία στο Παρίσι, το οποίο αποτελούσε επίσης πόλο έλξης για τους πολλούς πολιτικούς πρόσφυγες που έρχονταν από τη Ρωσία.

Οι αναρχικοί παρέμειναν σημαίνοντες την περίοδο μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων. Μια αναρχοκομμουνιστική ομάδα, οι “Fraye Socialistes” (Ελεύθεροι Σοσιαλιστές), παρήγαγε ένα περιοδικό με τίτλο “Arbeter Fraind” (Ο Φίλος του Εργάτη) μεταξύ 1924 και 1926, ακολουθώντας το παράδειγμα του περιοδικού που παρήχθη στην Αγγλία, το οποίο είχε σταματήσει να εκδίδεται το 1922. Η ομάδα αυτή μετέφραζε επίσης στα γίντις τα έργα ελευθεριακών συγγραφέων. Μια εβραϊκή αναρχική βιβλιοθήκη γνωστή ως “Selbst lerner” (Αυτοδίδακτη) υπήρχε επίσης κατά την περίοδο αυτή. Στη δεκαετία του 1930, άλλοι παρήγαγαν ένα περιοδικό γνωστό ως “Fraye Tribune” το οποίο, το 1936, έγινε “Fraye Yiddishe Tribune”.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εξακολουθούσε να υπάρχει μια ομάδα που εξέδιδε το περιοδικό “Der Frayer Gedank” (Ελεύθερη Σκέψη). Ένα από τα μέλη της, ο Jacques Doubinsky, ήταν ο κύριος κινητήριος μοχλός πίσω από μια ένωση γνωστή ως “Φίλοι του Volin”. Ο ίδιος ανέθεσε στον εαυτό του την έκδοση του βιβλίου “Η Άγνωστη Επανάσταση” (ένα από τα καλύτερα βιβλία αναφοράς για τη Ρωσική Επανάσταση).

Σε αντίθεση με τη Βρετανία, το εβραϊκό ελευθεριακό κίνημα δεν εξαπλώθηκε στην επαρχία, αν και ο πόλεμος του 1939-45 υποχρέωσε ορισμένους αγωνιστές να καταφύγουν στην ύπαιθρο.

Το κείμενο αυτό είναι ένα σύντομο απόσπασμα από το βιβλίο “Les Libertaires du Yiddishland” του Jean-Marc Izrine, το οποίο παρακολουθεί την ιστορία του αναρχικού κινήματος που μιλούσε γίντις σε όλο τον κόσμο. Το τμήμα αυτό ασχολείται με την κατάσταση στη Γαλλία στις αρχές του 20ού αιώνα. Μεταφράστηκε από τον Nestor McNab και αναρτήθηκε στο http://www.anarkismo.net. Ελαφρά επεξεργασμένο από την libcom.