«Ενάντια στη Λήθη #80» Η δολοφονία του Αντωνίου Κολλάτου (Τούντας)

 

 Ο Αντώνης Κολλάτος ή Τούντας του Βασιλείου και της Παναγιώτας γεννήθηκε στη Σκάλα Λακωνίας. Υπήρξε ένα από τα πιο δραστήρια και πιο δυναμικά στελέχη του ΕΑΜ στην ιδιαίτερή του πατρίδα και τη γύρω περιοχή. Κυνηγήθηκε άγρια μετά τη Βάρκιζα και γι’ αυτό πέρασε στην παρανομία. Στις 2 Νοεμβρίου 1946 έχοντας καταφύγει σε μια σπηλιά ανάμεσα στη Γράμμουσα και στη Ζούπενα με την οικογένειά του και τη κουνιάδα του Νίνα Κων. Παπαφάγου κυκλώθηκε από ισχυρή δύναμη χιτών. Προέβαλε σθεναρή αντίσταση, στη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκε ο πατέρας του και ο αδερφός του Ευάγγελος Κολλάτος. Σκόπιμα διαδόθηκε τότε ότι τους σκότωσε ο ίδιος, όταν ευρισκόμενοι με τους χίτες έξω από τη σπηλιά, τον καλούσαν να παραδοθεί. Τη νύχτα και κάτω από συνθήκες κινηματογραφικής ταινίας, ξέφυγε από τον κλοιό, αλλά συνελήφθη η οικογένειά του, η οποία κλείστηκε στις φυλακές της Σπάρτης.

  Με την έναρξη του ένοπλου αγώνα ο Αντ. Κολλάτος δεν εντάχθηκε σε ένοπλο τμήμα. Εδρούσε μεμονωμένα ως υπεύθυνος των γιαφκών, των Κ.Π και της Επιμελητείας. Ενεργώντας με τον ιδιότυπο αυτό τρόπο κατόρθωνε να εισέρχεται σχεδόν ελεύθερα στα χωριά, να προμηθεύεται από έμπιστα πρόσωπα, κατά προτίμηση δεξιών φρονημάτων, τρόφιμα, είδη ενδύσεως, φάρμακα και γραφική ύλη, τα οποία προωθούσε στο αρχηγείο Πάρνωνα. Οι αρχηγίσκοι διαφόρων βάσεων, ιδιαίτερα ο Ιω. Παυλάκος, στην επικράτεια του οποίου εκτείνονταν η δράση του Κολλάτου, δεν κατόρθωσαν να τον βάλουν στο χέρι. Ό,τι ο Παυλάκος δεν επέτυχε με την παλικαριά του, για το λόγο ότι εκτός των άλλων ήταν και σφόδρα δειλός, το κατόρθωσε με την πανουργία του.

Σε μια επιδρομή του στο Βρονταμά συνέλαβε την καταδιωκόμενη Γεωργία Κουτσοβασίλη του Ευστρατίου, προερχόμενη από οικογένεια που προσέφερε πολλά στην Εθνική Αντίσταση και μεγάλο φόρο στο Δ.Σ.Ε, την οποία οδήγησε κρατούμενη στις Κροκεές. Εκεί είτε απειλώντας ότι θα την σκοτώσει, είτε υποσχόμενος ότι θα την παντρευτεί, την έπεισε να του παραδώσει ή να δολοφονήσει κάποιο ανώτερο στέλεχος του Αρχηγείου Πάρνωνα. Ο κλήρος έπεσε στον Κολλάτο, με τον οποίο η Γεωργία λόγω του αγώνα είχε οικογενειακές σχέσεις.. Στις 25 Αυγούστου 1948 ο Κολλάτος περνούσε έξω από τον Βρονταμά έφιππος. Του παρουσιάστηκε η Γεωργία, που του εδήλωσε ότι δραπέτευσε από τις Κροκεές και τον παρακάλεσε να την οδηγήσει στου αντάρτες, επειδή, όπως είπε φοβόταν τον Παυλάκο.

Για το λόγο ότι η Κουτσοβασίλη ήταν μικρή 16ή17 ετών, ο Κολλάτος δεν υποψιάστηκε την παγίδα. Έτσι την πήρε μαζί του. Κουρασμένος από την ολονύκτια πορεία και αποκαρωμένος από τον αυγουστιάτικο ήλιο αισθάνθηκε την ανάγκη να αναπαυθεί για λίγο κάτω από την χαρουπιά του «Λιβανού» στην τοποθεσία «Τομάρι». Παραδίνοντάς της το όπλο του, ένα μάουζερ, την παρακάλεσε να φυλάξει σκοπιά κι αν παρατηρήσει κάτι το έκτακτο , να τον ξυπνήσει. Όταν η Γεωργία Κουτσοβασίλη βεβαιώθηκε ότι ο Κολλάτος αποκοιμήθηκε, τον πυροβόλησε και τον σκότωσε αυτόν τον εξαίσιο αγωνιστή. Ακολούθως αφού πήρε το όπλο, το άλογό του, τον Ψαρή, ιδιοκτησία της οικογένειας Ατζακλή, και το αρχείο του, συναντήθηκε στο προκαθορισμένο σημείο με τον Παυλάκο. Ο Παυλάκος  διαπόμπευσε στη συνέχεια το νεκρό του Κολλάτου σέρνοντάς τον στα γειτονικά χωριά.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΩΝ. ΛΕΦΑ

«Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ» σελ. 317-318