“Ο Κόκκινος Ρομπέν των Δασών”. Σύντομο βιογραφικό σημείωμα του Γερμανού κομμουνιστή Max Hoelz

Η μετάφραση έγινε από το: https://libcom.org/article/hoelz-max-1889-1933

Μια σύντομη βιογραφία του Γερμανού κομμουνιστή Max Hoelz, γνωστού ως ο Κόκκινος Ρομπέν των Δασών για τις τολμηρές πράξεις του, με τις οποίες απαλλοτρίωνε από τους πλούσιους για να διανείμει στους εργάτες και τους ανέργους.

Max Hoelz, ο Κόκκινος Ρομπέν των Δασών

Γεννήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 1889 – Moritz bei Riesa, Γερμανία, πέθανε στις 15 Σεπτεμβρίου 1933 – Gorky, Ρωσία

“Ο Max Hoelz θεωρήθηκε από τους σοσιαλδημοκράτες ως επικίνδυνος τυχοδιώκτης, από τους επίσημους κομμουνιστές ως ανεύθυνος και προδότης, από την κομμουνιστική αριστερά ως αναρχικός και από τους αναρχικούς ως λενινιστής”. – Paco Ignacio Taibo II στο βιβλίο “Αρχάγγελοι”.

Ο Max Hoelz γεννήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 1889 στο Moritz bei Riesa. Γιος γεωργικού εργάτη, έπρεπε να αρχίσει να εργάζεται από μικρή ηλικία για να συμπληρώσει το οικογενειακό εισόδημα. Μετά το δημοτικό σχολείο εργάστηκε ως ημερομίσθιος σε διάφορους γαιοκτήμονες από το 1903.

Το 1906 μετανάστευσε στην Αγγλία σε ηλικία 16 ετών. Εργάστηκε σε διάφορες ανειδίκευτες δουλειές στο Λονδίνο, με τις οποίες χρηματοδοτούσε τις απογευματινές σπουδές του στη γεωμετρία σε τεχνική σχολή, οι οποίες τον προετοίμαζαν για την κατασκευή σιδηροδρόμων και την τοπογραφία. Επέστρεψε στη Γερμανία, όπου εργάστηκε ως τεχνικός σιδηροδρόμων στο Βερολίνο και ως χειριστής κινηματογραφικών προβολών στη Δρέσδη, και ανανέωσε τις σπουδές του στην τεχνική σχολή.

Εξεταζόμενος για την εφεδρεία του στρατού, διαγνώστηκε ότι ήταν επιρρεπής στη φυματίωση και του είπαν να μετακομίσει σε δασώδη περιοχή. Έπιασε δουλειά ως τοπογράφος στο Falkenstein στο Vogtland.

Με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου κατατάχθηκε εθελοντικά στους Βασιλικούς Ουσάρους της Σαξονίας και πολέμησε τόσο στο Ανατολικό όσο και στο Δυτικό Μέτωπο. Το 1915 παντρεύτηκε την Klara Buchheim, κόρη ενός εργολάβου μεταφορών στο Falkenstein. Ο πόλεμος του άνοιξε τα μάτια για τη φύση του καπιταλιστικού συστήματος και ριζοσπαστικοποιήθηκε από την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 στη Ρωσία και από την επαφή του με τον Georg Schumann, μέλος της σοσιαλιστικής Spartakusbund (ο Schumann επρόκειτο να εκτελεστεί από τους Ναζί το 1945).

Τον Νοέμβριο του 1918, μετά από παραμονή σε στρατιωτικό νοσοκομείο, ο Μαξ επέστρεψε στο Falkenstein. Εντάχθηκε αρχικά στο USPD (Ενιαίο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα – αντιπολεμική διάσπαση των Σοσιαλδημοκρατών) και στη συνέχεια στο Κομμουνιστικό Κόμμα (KPD) το 1919, δραστηριοποιούμενος στο παράρτημα του Plauen. Τον Φεβρουάριο ίδρυσε την τοπική ομάδα του KPD στο Falkenstein. Ως πρόεδρος του Συμβουλίου Ανέργων Εργαζομένων επέβαλε επιτάξεις τροφίμων και καυσίμων για τους ανέργους, τους φτωχούς και τους αναξιοπαθούντες. Ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι κρατήθηκαν όμηροι στο δημαρχείο, αφού ο δήμαρχος αποκάλεσε τους ανέργους “παράσιτα που φοβούνται την εργασία”. Πολλές φορές ο στρατός εισέβαλε στο Falkenstein για να καταπνίξει τις εξεγέρσεις. Ο Hoelz αναγκάστηκε να διαφύγει, επισκεπτόμενος τη σχολή του κόμματος KPD στο Walsrode στο ρείθρο Luneberg και δραστηριοποιήθηκε ως αγκιτάτορας στην κεντρική Γερμανία και τη Βαυαρία.

Τον Μάρτιο του 1920, μετά το πραξικόπημα της Δεξιάς Kapp Putsch, ο Hoelz επέστρεψε στο Vogtland και οργάνωσε εργάτες από το Falkenstein και το Oelsnitz σε μια Κόκκινη Φρουρά. Έγινε διάσημος για την ηρωική οργάνωση πολύ αποτελεσματικών ένοπλων ομάδων εναντίον της αστυνομίας, του στρατού και των ακροδεξιών παραστρατιωτικών Freikorps. Ένα μέλος του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος (KAPD – μια πιο ριζοσπαστική, συμβουλιακή διάσπαση του KPD) έδωσε την ακόλουθη περιγραφή:

Το κομάντο, που είναι μηχανοκίνητο, αριθμεί 60 έως 200 άνδρες. Μπροστά, μια ομάδα αναγνώρισης με πολυβόλα ή ελαφρύτερα όπλα: ακολουθούν τα βαριά οπλισμένα φορτηγά. Στη συνέχεια ο “αρχηγός” σε ένα μηχανοκίνητο αυτοκίνητο, “με τα μετρητά”, παρέα με τον “υπουργό οικονομικών” του. Ως κάλυψη, ένα άλλο βαριά θωρακισμένο φορτηγό. Όλα διακοσμημένα με κόκκινες σημαίες. Από την άφιξή τους σε έναν τόπο, επιτάσσονται οι προμήθειες, λεηλατούνται τα ταχυδρομεία και τα ταμιευτήρια. Η γενική απεργία προκηρύσσεται και πληρώνεται από τους εργοδότες με την επιβολή “φόρου”. Οι κρεοπώλες και οι αρτοποιοί διατάσσονται να πωλούν τα εμπορεύματά τους 30 έως 60 τοις εκατό φθηνότερα. Κάθε αντίσταση συντρίβεται αμέσως και βίαια…

Οι ομάδες αυτές ήταν πολύ δραστήριες στη Σαξονία, και η δράση τους προκάλεσε τη σύγκρουση του Hoelz με τον περιφερειακό υπεύθυνο του KPD, Brandler, ο οποίος τον απέκλεισε από το τμήμα του κόμματος στο Chemnitz. Στη συνέχεια προσχώρησε στο KAPD και άρχισε να στέλνει μέρος της λείας του στην ηγεσία του KAPD. Χωρίς να έχει πραγματικά κατανοήσει την πολιτική του KAPD, το βρήκε πιο φιλικό κόμμα.

Προσκολλημένος στην ανεξαρτησία των ένοπλων ομάδων των οποίων ηγείτο, συνεργαζόταν με το KPD ή άλλες ομάδες όταν τον βόλευε.

Έγινε πολύ δημοφιλής λόγω του ότι “έκλεβε από τους πλούσιους για να δώσει στους φτωχούς”. Πολύ συχνά, οι εργάτες που βρίσκονταν σε επισφαλή θέση στο εργοστάσιό τους τον αναζητούσαν. Συγκέντρωνε χρήματα από τους εργοδότες υπό την απειλή αντιποίνων. Απελευθέρωσε φυλακισμένους, κατέστρεψε συμβόλαια και αστυνομικά και νομικά αρχεία, έκαψε τις βίλες των πλουσίων και πολλά άλλα. Ήταν εξίσου δημοφιλής εξαιτίας της συνεχούς διαφυγής του από τη σύλληψη από την αστυνομία. Τον Απρίλιο του 1919, το ποσό των 30.000 μάρκων ήταν επικηρυγμένο για το κεφάλι του. Δεν συνελήφθη παρά μόνο μετά τη δράση του Μαρτίου.

Μετά τη συντριβή της εξέγερσης του Ρουρ, ο στρατός προέλασε στο Βόγκτλαντ. Μετά από πολυήμερες μάχες, η Κόκκινη Φρουρά ηττήθηκε. Όσοι δεν συνελήφθησαν ή δεν εκτελέστηκαν διέφυγαν πέρα από τα σύνορα της Τσεχοσλοβακίας. Ο ίδιος ο Hoelz συνελήφθη από την τσεχοσλοβακική αστυνομία και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4 μηνών. Επέστρεψε στη Γερμανία και εργάστηκε ως μυστικός πράκτορας.

Η εφημερίδα Worker Communist Daily του KAPD επευφημούσε για την καταστροφή της φάλαγγας της Νίκης στο Βερολίνο, στην οποία συμμετείχε έμμεσα στις 21 Μαρτίου 1921. Στις 22 και 23 Μαρτίου πραγματοποιήθηκαν παρόμοιες επιθέσεις σε κτίρια και γραφεία της αστυνομίας και του νομικού συστήματος στο Falkenstein, τη Δρέσδη, το Freiberg, τη Λειψία, το Plauen κ.λπ. από τις ομάδες Hoelz και τις ομάδες μάχης του KPD και του KAPD. Αλλά σε όλες αυτές τις πόλεις οι εργάτες απέτυχαν να ξεσηκωθούν. Οι μόνες περιοχές όπου οι εργάτες ανέλαβαν δράση ήταν το Ρουρ, το Βερολίνο και το Αμβούργο.

Συνελήφθη αρκετές ημέρες μετά το τέλος των ενεργειών στο Βερολίνο και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Η υπεράσπισή του οργανώθηκε αρχικά από την κομμουνιστική αριστερά, και στη συνέχεια μετά την κατάρρευσή της από το KPD με προσωπικότητες της αριστεράς σε μια επιτροπή που συγκρότησε το KPD (ο Hoelz εγκατέλειψε το KAPD το Νοέμβριο του 1921 για να επανέλθει αμέσως στο KPD). Τον πρότειναν ως επικεφαλής υποψήφιο στον εκλογικό τους κατάλογο προκειμένου να επιτύχουν την αποφυλάκισή του, αλλά η υποψηφιότητά του δεν έγινε δεκτή από το κράτος.

Μετά το διαζύγιό του με την Klara παντρεύτηκε την Traute Loebinger κατόπιν υπόδειξης του KPD, προκειμένου να διατηρήσει τακτική επαφή με το κόμμα.

Το 1926 ο αναρχικός Erich Muehsam έβγαλε το περίφημο φυλλάδιό του Δικαιοσύνη για τον Max Hoelz. Το 1927 η Ουδέτερη Επιτροπή για τον Max Hoelz, στην οποία συμμετείχαν ο Thomas Mann και ο Albert Einstein, έκανε καμπάνια για την επανάληψη της δίκης και την απελευθέρωση του Hoelz. Ο ίδιος ο Hoelz συνετέλεσε στη λατρεία της προσωπικότητάς του. Τα ταχυδρομικά γραφεία στις πόλεις όπου φυλακίστηκε κατακλύστηκαν από αλληλογραφία από όλη τη Γερμανία.

Τον Ιούλιο του 1928 το Ράιχσταγκ αποφάσισε αμνηστία για τους πολιτικούς κρατούμενους. Ο Hoelz απελευθερώθηκε τελικά. Ο γάμος με την Traute Loebinger έληξε. Ο Hoelz μίλησε σε διάφορες διαδηλώσεις στην κεντρική Γερμανία.

Το 1929 ο Hoelz έγραψε την αυτοβιογραφία του “Από τον Λευκό Σταυρό στην Κόκκινη Σημαία”.

Τον Αύγουστο επισκέφθηκε για πρώτη φορά τη Σοβιετική Ένωση. Μετά την επιστροφή του συμμετείχε σε διάφορες εκδηλώσεις του KPD ως ομιλητής. Τον Σεπτέμβριο δέχθηκε επίθεση από τους Ναζί ενώ μιλούσε στο Bad Elster στο Vogtland. Μετά από αρκετές απειλές για τη ζωή του, το Κόμμα τον συμβούλεψε να φύγει για τη Σοβιετική Ένωση. Το KPD τον είχε παρουσιάσει ως αστέρι για ένα διάστημα, και στη συνέχεια, όταν έγινε πολύ ενοχλητικός λόγω της ευθύτητας του, θέλησε να τον ξεφορτωθεί.

Στη Μόσχα και το Λένινγκραντ επισκέφθηκε μαθήματα κατάρτισης στη Διεθνή Σχολή Λένιν.

Από το 1931 έως το 1933 εργάστηκε σε διάφορα ορυχεία, εργοστάσια και γεωργικές επιχειρήσεις. Ξαναπαντρεύτηκε. Άρχισε να επικρίνει τις κακές συνθήκες διαβίωσης των εργατών. Οχυρώθηκε στο δωμάτιό του στο Hotel Lux, τον ξενώνα της Κομιντέρν, το 1932 και απείλησε να αυτοπυροβοληθεί όταν η NKVD (συνέχεια της κομμουνιστικής μυστικής αστυνομίας Cheka με διαφορετική ονομασία) τον κάλεσε να συναντηθεί μαζί τους στο αρχηγείο της Lubianka. Η NKVD υποχώρησε προσωρινά.

Ο ίδιος εμπλέχθηκε στη φανταστική συνωμοσία Wollenberg-Hoelz κατά του καθεστώτος, που επινόησαν οι παρανοϊκές φαντασιώσεις της NKVD (ο Wollenberg ήταν στρατιωτικός διοικητής των εργατικών συμβουλίων στη Βαυαρία. Οι επικρίσεις του προς το Κομμουνιστικό Κόμμα είχαν οδηγήσει στον αποκλεισμό του το 1933). Η GPU-NKVD επινόησε μια συνωμοσία στην οποία αργότερα εμπλέκεται και η Zensl, η χήρα του δολοφονημένου αναρχικού Muehsam. Στις 15 Σεπτεμβρίου 1933 πέθανε σε “ναυτικό ατύχημα” – δηλαδή δολοφονήθηκε από την NKVD, κοντά στο Γκόρκι (Νίζνι Νόβγκοροντ).

Ο Hoelz δεν ήταν αναρχικός, όπως ισχυρίστηκε ψευδώς ο Βρετανός τροτσκιστής θεωρητικός του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Duncan Hallas. Είχε σαφείς αυταρχικές τάσεις και δεν ήταν αρνητικός στο να αναπτύξει μια ηρωολατρία γύρω από τον ίδιο. Τόσο το KAPD όσο και το KPD το είχαν ενθαρρύνει αυτό. Η εφημερίδα του KAPD, Communist Worker Daily, είχε διακηρύξει : “Ο Max Hoelz πρέπει να είναι το παράδειγμά μας! Το σύμβολό μας! Ο αρχηγός μας!”

Ήταν περισσότερο άνθρωπος της δράσης παρά βαθύς στοχαστής. Παρ’ όλα αυτά, η προθυμία του να συμμετάσχει σε άμεση δράση για την υπεράσπιση των εργαζομένων, τόσο στους χώρους εργασίας όσο και μεταξύ των ανέργων και το θάρρος του να επικρίνει το ρωσικό καθεστώς υπό τον Στάλιν είναι αξιοθαύμαστα.

Nick Heath