FEDERICO GARCIA LORCA. ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΚΑΒΑΛΑΡΗ.
Κόρδοβα
Μακρινή και μόνη.
Άλογο μαύρο,μεγάλο φεγγάρι
κι ελιές μες στο δισάκι μου
Μ’ όλο που ξέρω τους δρόμους
ποτέ δεν θα φτάσω στην Κόρδοβα.
Μες στον κάμπο, μες στον άνεμο,
άλογο μαύρο, κόκκινο φεγγάρι.
Ο θάνατος με κοιτάζει
πάνω απ’ τους πύργους της Κόρδοβα
Αχ, τι μακρύς που είναι ο δρόμος!
Αχ, το καλό μου αλογάκι!
Κι ο θάνατος, αχ, που με προσμένει,
προτού να φτάσω στην Κόρδοβα!
Κόρδοβα,
μακρινή και μόνη.
Μετάφραση: Κοσμάς Πολίτης.
FEDERICO GARCIA LORCA.
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
1921-1924
Shades online 
Ο θάνατος ήδη κοιτάει τον ποιητή από τους πύργους της Κόρδοβα. Μάλιστα τον περιμένει. Δεν του έχει στήσει καρτέρι, δεν τον παραφυλάει. Δεν τον διεκδικεί,καν. Ξέρει όμως ότι θα πεθάνει και τον κοιτάζει από μακριά. Αναμφίβολα και ο ποιητής γνωρίζει τον θάνατό του και θρηνεί ενώ είναι ακόμη ζωντανός. Ξέρει πως κάποιοι τον παραφυλάνε να τον ξεμοναχιάσουν, επειδή επιβουλεύονται την ζωή του. Στο μικρό ποίημα δεν υπάρχει καθόλου η νύξη για πιθανότητα αποφυγής του μοιραίου. Καμία απόφαση να πολεμήσει και να αλλάξει “της τύχης την καταφορά”. Επίσης, δεν γίνεται αναφορά στην αναβολή του ταξιδιού προς την Κόρδοβα. Ακόμη κι αν το αναβάλει αυτή την φορά, σίγουρα κάποια στιγμή στο μέλλον, σύντομα ή αργά, το ταξίδι θα πραγματωθεί και το τέλος (θάνατος) είναι αναπόφευκτο..
“Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου”.
Τα παραπάνω εξηγούν γιατί ο ποιητής αποκαλεί την Κόρδοβα μακρινή. Γιατί ενώ βρίσκεται τόσο κοντά της ώστε ο θάνατος να τον κοιτάζει ήδη, εν τούτοις, επειδή δεν θα φθάσει ποτέ στον προορισμό του, αυτή (Κόρδοβα) του φαίνεται μακρινή, άπιαστη, απρόσιτη.
Έτσι, ήδη, την έχει καταστήσει μυθώδη, θρυλική, ένα μακρινό ιδεώδες.
Για να τονίσει όσο περισσότερο μπορεί αυτά τα σχεδόν μεταφυσικά χαρακτηριστικά ώστε να την κάνει να ξεχωρίζει από τις άλλες πόλεις, τοποθετεί εξ αρχής τους στίχους:
Άλογο μαύρο,μεγάλο φεγγάρι
κι ελιές μες στο δισάκι μου
Είναι προφανές πως το μαύρο (χρώμα) άλογο, συντρέχει το θανάσιμο τοπίο.
Το μεγάλο φεγγάρι επιτείνει την “μεταφυσική” ιδιότητα της νύχτας, αλλά συνάμα μάς θυμίζει πως ο πρωταγωνιστής ούτε αναβάλλει το ταξίδι ούτε σκοπεύει να κρυφτεί από τους επίδοξους και άγνωστους δολοφόνους του. Αν φοβόταν, δεν θα έτρεχε προς την Κόρδοβα με ένα “μεγάλο φεγγάρι”, παρά με νύχτα αφεγγάρωτη..
Και φυσικά, το δισάκι με τις ελιές, δήγμα της φτωχής και λιτής ζωής.
Αλλά γιατί η Κόρδοβα εκτός από μακρινή είναι και μόνη;
Η Κόρδοβα ήταν αυτή που είναι πριν από τον ποιητή και θα είναι όπως είναι και μετά τον θάνατό του. Αν την δούμε με αυτό το βλέμμα, δεν είναι “μόνη”, είχε πάντα τους κατοίκους της, τον θόρυβο της, την κίνηση της.
Να την νιώθει άραγε έτσι, μόνη, επειδή κανείς μα κανείς, από τους ανθρώπους της δεν θα του συμπαρασταθεί, στην ύστατη “μάχη” του και τού μοιάζει σαν να είναι μόνη χωρίς ανθρώπους ή γιατί έτσι όπως την έχει στην φαντασία του πλασμένη, δεν μπορεί να την μοιραστεί με τους άλλους; Η δική του Κόρδοβα, ανήκει αποκλειστικά μόνο σ’ αυτόν, άρα είναι “μακρινή και μόνη;
Ή μήπως η Κόρδοβα μπορεί να είναι ταυτόχρονα η προσωπική Ιθάκη του, που όπως συνήθως συμβαίνει στους περισσότερους, είναι φτωχική και μόνη;
Πρέπει να πω εδώ, πως δεν γνωρίζω πολλές λεπτομέρειες από την ζωή του Ισπανού ποιητή και την προσωπική – τυχόν – σχέση του με την Κόρδοβα, παρ’ ότι στην νεότητα μου ήταν ένας από τους αγαπημένους ποιητές. Καθώς όμως μεγαλώνεις, αποκτάς μια κακεχεντρή περιέργεια, να δεις τα πράγματα και από άλλες οπτικές και πλευρές. Και τότε πρέπει να αφήσεις πολλά πίσω σου. Πώς αλλιώς θα ταξιδέψεις σε νέες χώρες;
Είναι ένα όμορφο, με ευχάριστη μελαγχολία ποίημα, που με παρακίνησε να γράψω κάποιες αυθόρμητες σκέψεις που μού ήρθαν στο μυαλό.
LikeLike